Yağların sağlıklı mı, kilo almada en büyük düşmanımız mı yıllarca tartışılmış ve kafada soru işaretleri bırakmıştır. Kilo veriminden kolesterole kadar hep düşük yağlı diyetler uygulandı, az yağlı ya da yağsız ürünler üretildi. Peki, bunlar çözüm oldu mu? Tabii ki hayır.
- İnsan için en temiz yakıt sağlıklı yağlar olup önemli bir enerji kaynağımızdır.
- Aynı zamanda yağlar hücre zarının yapısını oluşturur. Hücre zarında olanlar, hücrenin işleyişini kontrol eder. Hücre zarında yağlar eksik olursa hücrenin içine gereken maddeler giremez ve işlevini yerine getiremez. Hücre zarının yapısında ise fosfolipitler, omega-9, omega-6, omega-3, kolesterol yağlarından oluşmaktadır.
- İnsan için çok önemli olan A,D,E ve K vitaminlerinin taşınmasını sağlar. Yağlar eksikse bu maddelerden mahrum kalırız.
- Beynin %70 i yağlardan oluşmaktadır. Sinirleri çevreleyen kılıfları oluşturur. Yağlar eksikse beyin fonksiyonları düzgün işlemez.
- Vücudun ısı dengesini kontrol etmede rol oynarlar.
- Bilinenin aksine sağlıklı yağlar kolesterolü düşürür, beyni ve kalbi besler ve hastalıklarına karşı korur ve kilo vermeye yardımcı olur.
Sağlıklı Yağların Kilo Verme ile İlişkisi
Yıllarca şeker yediğimiz için vücudumuzun enerji kaynağı şeker oluyor. Şeker yakarak hayatta kalıyoruz. Kanımızdaki şeker oranı azaldığında da elimiz ayağımız titriyor. Ancak vücudumuza şeker yerine yağ yakmayı öğrettiğimizde çok daha etkili bir şekilde kilo vermemiz ve daha enerjik olmamız mümkün.
Yağlı yemekler yediğinizde vücudunuzun yağlandığını, dolayısıyla kilo aldığınızı düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Durum bunun tam tersi. Siz yağ tükettikçe, vücudunuz yağdan enerji üretmeyi öğrenir.
Ancak yağın enerjiye dönüştürülmesi için ketoacly coa transferaz enzimi gerekiyor. Bu enzimin üretim süresi de kişiden kişiye değişiklik gösteriyor. Ortalama bir insan bu enzimi 15 günde üretiyor. Daha sportif olanların üretim süresi daha kısa oluyor. Geçmişinde kötü beslenme alışkanlıkları olanların bu enzimi üretmesi ise 21 günü bulabiliyor.
Bu geçiş süreci, oldukça zorlayıcı olabilir. Eklemleriniz ağrıyabilir ve kendinizi kötü hissedebilirsiniz. Karbonhidrat krizlerine girebilirsiniz. Şeker bağımlılarının elinden şekeri aldığınızda, uyuşturucu bağımlılarının verdikleri tepkilere benzer tepkiler verebiliyorlar.
İnsülin direnci olanlarda insülin hormonu, direnç geliştirdiğinde vücuda sürekli yağ depola emri veriyor. Sağlıklı yağların bol bol geldiğini gören insülin hormonunun duyarlılığı belli bir süre sonra artar. Sonrasında ise “Zaten dışarıdan bol bol yağ geliyor. Neden yağ depoluyoruz ki?” deyip yağ yakmaya başlıyor. Tıpkı Aşk-ı Memnu’daki Firdevs Hanım’ın Bihter’e dediği gibi: “Saçmalama Bihter biz zenginiz!”.
Sağlıklı Yağlar Hangileri?
Sağlıklı yağlar vücudumuz için ne kadar önemliyse, sağlıksız yağlar da o kadar tehlikeli. Bu yüzden sağlıklı yağların hangileri olduğunu bilmemiz gerekiyor.
İşte size sağlıklı yağ içeren bazı besinler:
- Zeytin ve zeytinyağı
- Yumurta
- Avokado
- Hindistan cevizi ve hindistan cevizi yağı
- Tereyağı
- Deniz ürünleri (Balık, yosun, kabuklu deniz hayvanları (karides, istiridye))
- Kanatlı hayvanlar (Tavuk, hindi, kaz, eti yenen kuşlar)
- Kuruyemişler (ceviz, fındık, badem)
- Bazı tohumlar ve yağları; çörek otu yağı, keten tohumu yağı, chia tohumu gibi.
